AZ St.-Elisabeth Herentals - Blok M

Circulaire uitbreiding voor AZ St-Elisabeth Herentals

abt be is als studiebureau voor technieken, stabiliteit en duurzaamheidsadvies betrokken bij de uitbreiding van de AZ Sint Elisabeth site in Herentals.

De bestaande site is zeer dicht bebouwd en sterk omgeven door een stedelijke omgeving. Door de toenemende behoefte aan zorgcapaciteit wil AZ Herentals een tijdelijke uitbreiding realiseren die geen negatieve invloed heeft op de omgeving en het milieu. Het ontwerpteam, bestaande uit Archipelago, 4D Architects en abt be, werkt nauw samen met AZ Herentals om een gebouw te ontwerpen met minimale impact. Zoals door de bouwheer gevraagd, wordt het gebouw zo ontworpen dat het voor het einde van zijn technische levensduur gedemonteerd kan worden. Bij een toekomstige verhuis van de ziekenhuiscampus kan dit gebouw meegenomen worden naar een nieuwe site, of eenvoudig ter plaatse herbestemd worden. Alle materialen, technieken en funderingsmethoden zijn hierop afgestemd.

Duurzaamheid

Materialen

Om de impact op de omgeving en het milieu maximaal te beperken wordt ervoor gekozen een circulair gebouw te ontwerpen. Alle bouwdetails worden demonteerbaar ontworpen, dit voor zowel de constructieve elementen, afwerkingen en technieken. Zo is de skeletstructuur mechanisch bevestigd, bestaat de fundering uit wegneembare prefab elementen en wordt gebruik gemaakt van demonteerbare gevelelementen en lichte binnenwanden.

Ook wordt belang gehecht aan aanpasbaarheid. Door het demonteerbare ontwerp kan de binneninrichting eenvoudig opnieuw geconfigureerd worden naar een andere functie (binnen of buiten de zorgsector). Een consultatieafdeling kan eenvoudig tot een verpleegafdeling omgevormd worden, maar ook bij later hergebruik van het gebouw (op dezelfde of een andere locatie) kan dit gebouw omgevormd worden tot appartementen, publieke ruimten, kantoren enzovoort.

De impact van materialen op het milieu werd al sterk gereduceerd door het circulaire gebouwontwerp. Daarbij werd ook aandacht besteed aan de aard van de materialen. De voorkeur werd waar mogelijk gegeven aan hernieuwbare materialen met een bio-ecologische oorsprong.

De structuur van het gebouw bestaat uit een houten skelet met CLT vloeren en HSB wanden. Het gebruik van petrochemische isolatiematerialen werd zoveel als mogelijk vermeden en afwerkingsmaterialen werden geselecteerd op een maximale levensduur met minimale milieu impact. Indien niet bio-ecologische materialen gebruikt moesten worden om aan de strenge bouwkundige eisen voor een ziekenhuis te voldoen, werden optimalisaties aan standaard materialen doorgevoerd. Zo wordt bijvoorbeeld cementarme chape gebruikt, die door zijn plaatsing tussen folies volledig losmaakbaar is van de constructie.

Ook bij de technieken was er doorgedreven aandacht voor materialen. De demonteerbare en toegankelijke technieken dragen bij aan de demonteerbaarheid en aanpasbaarheid van het gebouw. Hoofdtracés voor technieken worden voldoende ruim gedimensioneerd zodat op elke plek voldoende ventilatie, warmte, koude, water en elektriciteit beschikbaar is voor eventuele functiewijzigingen. De eindelementen bestaan zoveel als mogelijk uit terugkerende elementen die door middel van manuele of automatische inregeling aangepast worden aan de ruimte waarin ze toegepast worden. Deze eindelementen zijn eenvoudig demonteerbaar om toegepast te kunnen worden in andere lokalen of zelfs in andere gebouwen.

Energie-efficiëntie

Het energieverbruik van dit gebouw wordt maximaal beperkt door optimalisatie van de gebouwschil. De gebouwschil wordt in principe gebaseerd op de passiefbouw principes. Er wordt echter steeds gekeken naar de balans energiebesparing en materiaalgebruik. Waar de impact van materialen groot is wordt afgeweken van deze standaard.

Door gebruik te maken van energie-efficiënte technieken en een ruime hoeveelheid zonnepanelen op het gebouw en zijn parking, is het geheel energieneutraal. Verwarming en koeling geschieden door 4 warmtepompen. Deze koelgassen van deze warmtepompen werden geselecteerd op basis van de GWP (Global Warming Potential). Een cascade van de warmtepompen verzekert het beste rendement door gebruik van verschillende temperatuurregimes enerzijds, en een hoge bedrijfszekerheid door redundantie

Project gegevens

Opdrachtgever

AZ Sint-Elisabeth Herentals vzw

Architect

Archipelago en 4D Architects

Fotografie

Archipelago

Locatie

Project omvang

3.612 m2

Doorlooptijd

2023 - 2026